Neuroekonomia

Czym zajmuje się ekonomia? Jaki jest jej przedmiot badania? Jakie metody badawcze są stosowane, a jakie powinny być stosowane i dlaczego? Jaki charakter mają zjawiska, które są przedmiotem zainteresowania ekonomii? Te i wiele innych pytań interesują filozofów ekonomii. Ta gałąź filozofii nie jest zbyt popularna w Polsce. W kilku podręcznikach znajdziemy wzmianki na jej temat. Nie słyszałem o katedrze filozofii ekonomii na jakiejkolwiek polskiej uczelni. Zagadnienia obejmujące historię myśli ekonomicznej i metodologię wykładane są na uczelniach ekonomicznych, ale nikt nie nazywa tych przedmiotów filozofią ekonomii. Jest ona jednak niesłychanie popularna w USA oraz w Wielkiej Brytanii. Wydawanych jest tam szereg monografii i antologii. Jest wielu znanych filozofów, którzy specjalizują się głównie w tym obszarze. Moje zainteresowanie filozofią ekonomii rozpoczęło się z chwilą, kiedy zorientowałem się, że na obrzeżach tzw. ekonomii głównego nurtu, funkcjonują szkoły ekonomiczne, heterodoksyjne, zupełnie inaczej określające przedmiot swoich badań i niemal nieobecne w polskiej nauce ekonomii. Czasami przebijają się na rynku wydawniczym z publikacjami popularno-naukowymi (vide: Freakonomia Levitta, Zwierzęce instynkty Akerlofa czy też Rynkowy umysł Shermera). Nie jest łatwo dokonać jednoznacznej oceny, które spośród licznych szkół ekonomicznych rzeczywiście mają coś istotnego do powiedzenia o szeroko rozumianej rynkowej rzeczywistości, a które są raczej sprytnym hochsztaplerstwem, nastawionym na autopromocję. Sam zresztą podział na tzw. ortodoksję i heterodoksję ekonomiczną bywa bardzo umowny. Dobrą analizę zjawiska przedstawia znany amerykański historyk myśli ekonomicznej R.E. Backhouse w swojej najnowszej książce The Puzzle of Modern Economics. Science or Ideology. Jedno przekonanie wszak podzielam: Żadna ze szkół ekonomicznych nie powinna być ignorowana li tylko z tego powodu, że kwestionuje dotychczasowe metody i ustalenia. Przeciwnie nawet, właśnie z tego powodu zasługuje na szczególną uwagę. Jedną z takich kontrowersyjnych szkół jest neuroekonomia. Kompendium wiedzy na jej temat i próbę oceny zawiera załączony tekst.

Neuroekonomia